Warto wiedzieć

Każdy z nas żyje w określonej sytuacji rodzinnej, majątkowej i gospodarczej. Różnorodność tych sytuacji powoduje, że zagadnienie sukcesji i planowania spadkowego jest kwestią bardzo indywidualną i wymaga wielopłaszczyznowego podejścia do sprawy. 

By móc zobrazować złożoność zagadnień, zachęcamy do rozważenia kilku z podstawowych płaszczyzn obrazujących podstawowe problemy.

 

Plan sukcesji

Plan sukcesji majątkowej,  innymi słowy świadome przekazywanie majątków między pokoleniami, jest zagadnieniem jeszcze mało rozpoznawalnym w Polsce. Choć w takich miejscach jak Ameryka Północna czy kraje Europy Zachodniej  jest znanym i stosowanym instrumentem prawno – finansowym, to w naszym środowisku dopiero zaczyna funkcjonować. Dopiero od lat dziewięćdziesiątych zeszłego stulecia budujemy nasze majątki  i rozwijamy nasze przedsiębiorstwa.

W naszym kraju od niedawna rozpoczął się kapitalizm i dominacja prywatnych przedsiębiorców. Często uczymy się na własnych błędach,  dostrzegając zagrożenia dopiero w sytuacji, gdy dotknie nas jakieś nieszczęście, a wówczas zmuszeni jesteśmy działać  po fakcie, zamiast racjonalnie i przemyślanie planować zarządzanie swoimi majątkami. Zachodni przedsiębiorcy oraz właściciele majątków, kilkadziesiąt lat temu przechodzili etap, na jakim  przedsiębiorcy w Polsce są obecnie. Jesteśmy w tej komfortowej sytuacji, że mamy możliwość ucząc się na doświadczeniach innych dostrzec, że pozornie poukładana sytuacja majątkowa może w razie śmierci osoby (właściciela firmy lub wspólnika), okazać się bardzo trudna i skomplikowana również dla jego majątku, firmy jak i rodziny. Plan sukcesji majątkowej polega na analizie obecnej sytuacji oraz zaplanowaniu co ma się stać z majątkiem, zgodnie z własną wolą, a nie pod dyktando przepisów prawa, które mają zastosowanie w sytuacji nieuregulowania.

Niestety, często dzieje się tak, że brak świadomości przepisów prawa spadkowego powoduje wiele negatywnych konsekwencji dla spadkobierców. Aby tego uniknąć, należy zastanowić się nad swoją obecną sytuacją zarówno w kontekście posiadanego majątku, jak i sytuacji rodzinnej. Warto zadać sobie pytania:

Co stałoby się z majątkiem w przypadku mojej śmierci?
Czy będę bez przeszkód zarządzać majątkiem w razie śmierci współmałżonka?
Co następuje, gdy dziedziczą po mnie nieletnie dzieci?

 

Bardzo często wydaje nam się, że żadne negatywne konsekwencje nie będą miały miejsca, bo przecież prawo reguluje zarówno zasady dziedziczenia, jak i przekazywania majątku osobistego, a także majątku należącego do firmy. Brak świadomości o możliwości zarządzania majątkiem powoduje, że de facto ustawodawca to czyni za nas. Prawo nie uwzględnia naszej indywidualnej sytuacji, nie odnosi się do naszych sympatii lub antypatii, do marzeń, pozycji w rodzinie oraz w firmie.
W takiej sytuacji powinniśmy odpowiedzieć sobie na szereg pytań;

Czy wiem kto po mnie dziedziczy? Czy jest to osoba pełnoletnia?
Czy moja rodzina poradzi sobie ze spłatą kredytu i innych zaciągniętych zobowiązań?
Co z moją firmą?
Co stałoby się z firmą w przypadku przedwczesnej śmierci jednego ze wspólników?
Czy spółka będzie mogła istnieć dalej bez zakłóceń, po śmierci wspólnika?
Czy spadkobiercy wspólnika mają kwalifikacje do prowadzenia firmy?
Jak zabezpieczyć moje finanse na wypadek śmierci wspólnika?

To tylko kilka z trudnych  pytań,  na które powinniśmy sobie odpowiedzieć, aby móc świadomie zarządzać swoim majątkiem, zanim odpowiedzi na nie znajdzie życie….

Kiedy poznamy już wszystkie zagrożenia, powinniśmy zająć się świadomym zaplanowaniem przyszłości własnej, rodziny oraz firmy. Ostatnim krokiem jest stworzenie takich zabezpieczeń prawnych oraz finansowych, które zapewnią bezpieczeństwo dla rodziny i majątku. W praktyce może okazać się, że koniecznością staną się testamenty, darowizny, intercyzy, polisy na życie, zmiany w umowach spółek, przekształcenia formy prawnej itp. Plan sukcesji majątku będzie skuteczny wtedy, gdy połączymy mechanizmy prawne i finansowe tak, aby działały na naszą korzyść i nie miały negatywnych skutków dla żadnej z osób zainteresowanych.